Tương Lai

Quy trình và quy luật

Trả lời chất vấn về việc bổ nhiệm Dương Chí Dũng, Bộ trưởng GTVT nói rõ: “Việc bổ nhiệm đã được bộ thực hiện đúng và đầy đủ các quy trình, quy định về công tác quản lý cán bộ, bổ nhiệm cán bộ của Đảng và Nhà nước và đúng thẩm quyền. Các bước đều đảm bảo tính dân chủ, tập thể có đánh giá nhận xét của cấp ủy, chính quyền nơi ông Dũng công tác và có sự bàn bạc tập thể, sự thống nhất tuyệt đối của Ban Cán sự Đảng bộ GTVT“*.

Tuy vậy, Bộ trưởng vẫn “xin được nghiêm túc nhận khuyết điểm sâu sắc về việc này” (tức là việc bổ nhiệm ông Dũng). Thái độ nghiêm túc này thật là đáng quý. Mà vì vậy, ở đây không thể chỉ là quy trách nhiệm cho người “nghiêm túc nhận khuyết điểm“, bởi thế thì thật oan cho ông ta quá. Vì sao? Vì ở đây đã “có sự thống nhất của Ban Cán sự Đảng“, mà là một sự thống nhất tuyệt đối cơ mà! Vậy là, nếu có kỷ luật thì phải kỷ luật những ai đã tuyệt đối thống nhất với việc bổ nhiệm chứ. Nhưng như thế lại oan cho cả một tập thể Ban Cán sự Đảng GTVT. Vì rằng, họ tuyệt đối chấp nhận chí ít cũng từ hai lẽ: một là về nguyên tắc thì ở đây đã “thực hiện đúng và đầy đủ quy trình quy tắc, lại đúng thẩm quyền”, hai là về phương pháp thì “các bước đều đảm bảo tính dân chủ, tập thể“! Có “chẻ sợi tóc làm tư” cũng khó mà tìm ra một thiếu sót cá nhân nào!

Thế là, vấn đề nghiêm túc đặt ra trong chuyện này, và cũng trong những nội dung trả lời của các vị bộ trưởng khác trong mấy ngày qua tại diễn đàn QH: cái quy chế, quy trình gì mà đẩy tới nhưng sai phạm khó hình dung nổi, các bước tiến hành đảm bảo tính dân chủ và tập thể gì mà rồi vẫn để phạm sai sót, vậy thì cái nội dung “dân chủ” và “bàn bạc tập thể” ở đây liệu có phải soát xét lại không? Đến ngay như chuyện tày đình là can phạm bỏ trốn, hoặc chuyện từng xảy ra ở Tiên Lãng, ở Văn Giang thì Bộ trưởng Bộ Công An đã đính chính: “công an không phải là lực lượng đi cưỡng chế” và giải thích rõ “công an chỉ có nhiệm vụ bảo đảm an ninh trật tự“*. Thì ra, những búc xúc lâu nay của xã hội đều do nhận thức nông cạn cả.

Trăm sự thì cứ như ông Bộ trưởng TNMT là ổn nhất: trả lời câu hỏi khi nào Bộ sẽ có kết luận về vụ Văn Giang, ông dõng dạc: “Không có kết luận gì cả… quá trình thực hiện, tỉnh đã làm theo quyết định của Thủ tướng, thực hiện chính sách đền bù cơ bản là tốt… do các thế lực bên ngoài lợi dụng kích động nên trở thành vấn đề chính trị chứ không phải sai phạm gì“*.

Họa trung hữu phúc, trong cái rủi có cái may, nhờ những lùm xùm vừa qua mà từ trả lời của các vị bộ trưởng tại QH, ta hiểu ra được cái “quy trình” và những cái “quy định“, mà cứ theo đó với những “dân chủ bàn bạc và thống nhất tuyệt đối” vẫn cứ dẫn đến những sai lầm tệ hại như vậy đã cho thấy đây là những lỗi hệ thống cần phải xem xét một cách tổng thể, có vậy mới đỡ cho các đồng chí của ta bị oan. Quả thật, đúng như C. Mác đã nói: “mỗi thời kỳ lịch sử đều có những quy luật riêng của nó… Một khi cuộc sống đã vuợt qua một thời kỳ phát triển nhất định, đã từ giai đoạn này bước sang giai đoạn khác, thì nó cũng bắt đầu bị những quy luật khác chi phối“. Tìm cho ra “những quy luật khác” này mới là mấu chốt của vấn đề.

T. L.

Tác giả gửi trực tiếp cho BVN.

Bài đăng trên tạp chí Thế Giới Mới ngày 17.6.2012

Chú thích:

* Báo Lao Động ngày 15.6.20142, tr. 3

** C. Mác và Ph. Angghen toàn tập. NXB CTQG, Tập 23, 1993, tr. 34